15-06-2021
In 2016 werd groen licht gegeven voor de dringende renovatie van enerzijds de daken van het Museum Kunst & Geschiedenis, het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis (Legermuseum) en Autoworld in het Jubelpark, en anderzijds de daken van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België bij de Kunstberg in Brussel. Gelet op de omvang van de dakoppervlakte - meer dan 31.000 m2 of zo’n 6 voetbalvelden groot -worden de daken in het Jubelpark in vier fasen gerenoveerd.
Apok werd de geprefereerde partner van deze gigantische dakrenovatie en zal tegen het einde van de werken eind 2023 maar liefst 90 ton zinken maatwerk hebben geleverd.
In de tijd dat koning Leopold II zijn Koninklijk Paleis verfraaide, legde hij meteen ook het Jubelpark aan.
De Franstalige benaming van dit park is ‘Parc du Cinquantenaire’, wat misschien beter de reden voor de aanleg weergeeft: namelijk de viering van vijftig jaar onafhankelijk België in het jaar 1880.
Pas veel later - in 1905 - kwam de triomfboog tot stand. Boven deze boog bevindt zich een bronzen beeld van een strijdwagen die door vier paarden wordt voortgetrokken.
Drie musea in één park
In het Jubelpark zijn verschillende bezienswaardigheden, waaronder de musea: Autoworld, het Jubelparkmuseum en het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis. Vooral het Jubelparkmuseum is een belangrijk onderdeel van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis.
Dit museum bestaat uit vier afdelingen met een totale oppervlakte van zo’n 60.000 vierkante meter. Er zijn afdelingen voor niet-Europese beschavingen, Europese kunstnijverheid, nationale archeologie en Oudheidkunde.
Renovatieplannen
De noodzaak van een grondige renovatie en restauratie drong zich op omdat de musea in het Jubelpark te kampen hadden met waterinfiltraties als gevolg van de slechte staat van sommige daken. Met alle kostbare stukken en zeldzame artefacten in de gebouwen is dat natuurlijk een euvel dat zo snel mogelijk verholpen moest worden. In 2016 gaf de ministerraad dan ook groen licht voor de dringende en grootschalige renovatie van de daken van de musea. Het gaat om een globale federale investering van ongeveer 21 miljoen euro, gefinancierd door de Regie der Gebouwen en door Beliris. De Regie der Gebouwen staat in voor de financiering van de renovatie van de daken van het Legermuseum en Autoworld.
Alvorens de werken konden starten, liet de Regie der Gebouwen de daken opmeten en een grondige studie uitvoeren. De totale oppervlakte van de daken bedraagt maar liefst 31.000 m2, oftewel 6 voetbalvelden groot. Bovendien gaat het om een combinatie van verschillende soorten dakconstructies en dakbedekkingen, zijn er glaspartijen aanwezig, enz... Een bijkomende moeilijkheid is dat de daken volgens de oorspronkelijke technieken en materialen hersteld moeten worden, omdat de gebouwen van de musea in het Jubelpark beschermd zijn als monument.
Gezien de enorme omvang en de complexiteit van het project, werd beslist om de werken in vier fasen van elk 250 werkdagen aan te pakken, verspreid over ongeveer vijf jaar. De daken van het Legermuseum waren aanvankelijk nog in goede staat en daarom was het oorspronkelijk de bedoeling om enkel de verticale glaspartijen en de lichtstraten van deze daken te vernieuwen. Als gevolg van de stormen Ciara en Dennis in februari 2020 kwam echter een deel van de zinken dakbedekking van de Bordiauhal van het Legermuseum los, waardoor er ook voor dit deel in 2020 herstellingswerken moesten worden uitgevoerd.
Grootste APOK project
Wij zijn wel heel wat grote projecten gewend en werven van 70 tot 80 ton zink hebben we al succesvol aan onze referentielijst toegevoegd, maar met 165 ton zink spant dit project zeker de kroon. bevestigt Patrick Sercu, technical manager bij APOK.
“Momenteel zijn we van start gegaan met het leveren van materiaal voor de derde fase en tot op heden verliep dit project zonder noemenswaardige problemen. Dat is voornamelijk te danken aan de goede voorbereidingen die we troffen voor dit project en aan de vlotte communicatie en goede samenwerking met de dakwerker. Maar een dikke pluim gaat zeker ook naar het volledige team van onze vestiging in Kampenhout dat het kloppend hart vormt van dit monsterproject. Ideaal gesitueerd ten opzichte van de werf wordt van hieruit alle productie, administratie, logis- tiek en communicatie met de klant in goede banen geleid. En dat is toch een huzarenstukje want het gaat hier om maatwerk dat geleverd moet worden om de oude daken in ere te herstellen volgens de oorspronkelijke technieken en materialen, aangezien de gebouwen van de musea in het Jubelpark beschermd zijn als monument. In dit geval gaat het over het typisch Belgisch tasseau-systeem met een grote complexiteit aan vormen en wel 15 verschillende types en varianten die in ons atelier werden geprefabriceerd.”
Tasseaux- of roevensysteem
De Tasseau-techniek of het Gebrevetteerde roevensysteem bestaat al heel lang en is de voorloper van de Staande naad. Het typische van “tasseau breveté” zijn de roefafdekstukken welke aan beide zijden voorzien zijn van kralen. Het systeem heeft een specifiek traditioneel uitzicht door de roeflatten (vijfhoekige vorm) en kan zowel voor renovatie als voor nieuwbouw worden gebruikt. De techniek is ideaal voor de bekleding van grote dakvlakken en laat toe om het dak te renoveren met een “nieuwe” opbouw. Het Gebrevetteerd roevensysteem is bij dit grootse project ongeventileerd geplaatst waarbij ZINC-PLUS van fabrikant VMZINC is toegepast. Hierdoor kan men maximaal isoleren, met als resultaat een minimale dikte van de dakopbouw.
“De bobijnen ZINC PLUS van VMZINC – voor dit project in natuurlijk oppervlakteaspect - komen bij ons binnen in het atelier, worden gesneden, geponst, geplooid en gesoldeerd en zo op de werf geleverd om dan volgens deze techniek te worden geplaatst.”
Fase drie in de startblokken
Eind 2018 begon de effectieve renovatie van de daken. In deze eerste fase werd van start gegaan met de renovatie van de daken van het museum Kunst & Geschiedenis en het vervangen van de glaspartijen van het dak van de luchtvaarthal van het Legermuseum. Die daken bestaan uit een combinatie van hout, metaal en beton. Het grootste gedeelte was bekleed met zink doorbroken door grote glaspartijen. Een bijkomende uitdaging bestond erin om de bezoekers van de musea niet te hinderen, want die bleven gewoon open tijdens de werken.
Wat betreft de daken rond de kloostertuin en de vierkante koer, werd de oude zinkbedekking afgebroken en een dampscherm, onderdakfolie en isolatie aangebracht. De daken werden voorzien van hun nieuwe zinkbedekking volgens de tasseau-techniek. Ook de lichtstraten werden vernieuwd. De koepel van de bibliotheek (naast de hoofdingang van het museum) werd volledig ontmanteld. Het houten gebinte werd gerenoveerd en er werden isolatie en een nieuwe loodbedekking aangebracht.
Klaar tegen eind 2023
In de tweede fase werd het andere deel van de daken van het Museum Kunst en Geschiedenis aangepakt en kwamen onder meer ook de daken van de Rotonde, de Japanse tuin en het gebouw ‘Oudheid’ aan de beurt.
“Momenteel zijn wij aan het produceren voor de derde fase waarbij de daken van Autoworld onder handen worden genomen., besluit Patrick Sercu. Toch ook weer goed voor zo’n 8000 m2 dak en dat moet tegen midden volgend jaar klaar zijn. Het Leger- museum en de dakbedekking van de Triomfboog komen dan in de vierde en laatste fase aan bod die tegen eind 2023 gefinaliseerd moeten zijn.